Máis libros, máis libres

Máis libros, máis libres é a frase escollida pola Consellería de Cultura para a campaña de promoción do libro e da lectura. Totalmente de acordo, máis libros e máis libres, por iso me gusta o traballo de A Regueifa, de Estaleiro Editora e de todo aquilo que veña utilizando as licenzas Creative Commons. E isto estase a facer aquí, en galego, porque os libros viven nas linguas dos que os escriben e dos que os len e tanto dá que os leas en papel coma en formato dixital, o que importa é que estás saboreando as palabras que ese autor che está regalando. Ademais, este ano foi proclamado pola Asamblea Xeral das Nacións Unidas o Ano Internacional dos Idiomas, e este foi o discurso de Koichiro Matsuura, Director Xeral da UNESCO:

No 2008, este acontecemento brinda unha nova oportunidade aos responsables políticos, aos axentes económicos e aos protagonistas da sociedade civil para que rindan tributo, cada un no seu ámbito, a ese instrumento singular da cultura, a educación, a participación, a comunicación e o esparcemento: o libro.
Pola súa contribución á creación e preservación da urdimbre educativa, cultural e económica das nosas sociedades, o libro desempeña nelas funcións múltiples e fundamentais.

Obra do inxenio humano protexida polo dereito de autor, que alimenta o patrimonio inmaterial da humanidade, o libro é ao mesmo tempo unha mercadoría, e esa dualidade púxose de relevo e analizouse en diversas ocasións. Daí que o libro sexa o eixo de toda unha cadea de actividades e profesións xeradoras de ingresos e un compoñente importante do desenvolvemento económico.

O feito de que a Asamblea Xeral das Nacións Unidas proclamase o 2008 Ano Internacional dos Idiomas invítanos a examinar outra dimensión do libro, complementaria ás anteriores: o aspecto lingüístico da edición.

En efecto, o libro é un medio de expresión que vive na lingua e grazas a ela. Cada libro escríbese, prodúcese, intercámbiase, utilízase e estímase dentro dun marco lingüístico determinado. Ao escoller a súa lingua de escritura, o autor selecciona tamén aos seus lectores, que han de ser capaces de comprendelo. A traducción permite tender pontes lingüísticas que aportarán libros e lectores novos.

Cando un idioma carece de acceso ao mundo editorial, atópase excluído (ao mesmo tempo que os seus falantes) de gran parte da vida intelectual e a actividade económica da sociedade. Isto explica a importancia que ten o desenvolvemento do plurilingüísmo por conducto da traducción.

No momento no que a proclamación do Ano Internacional dos Idiomas trae a primeiro plano da actualidade internacional a cuestión das linguas e o plurilingüismo, é máis preciso ca nunca reflexionar sobre o porvir do libro en tanto que vehículo de expresión e de recoñecemento lingüístico.

Nese contexto, é urxente que se dote ás linguas dun acceso máis amplo á edición, coa fin de fomentar o intercambio de libros e de contidos editoriais e, por tanto, a "libre circulación das ideas por medio da palabra e da imaxe" que proclama a Constitución da UNESCO.

Neste décimoterceiro Día Mundial do Libro e do Dereito de Autor, convido solemnemente a todos os Estados Membros, aos asociados e amigos da UNESCO a que nos acompañen na reflexión e na acción, a fin de que a función do libro e a lectura obteñan pleno recoñecemento, para beneficio dun mundo capaz de reivindicar, na teoría como na práctica, un plurilingüismo auténtico.


Koichiro Matsuura

Visto en Papel en blanco