6/30/2008
Puideron
Vin os partidos, encantoume como xogaron e mereceron a victoria, pero tiveron que falar de política e resulta que non é so un xogo.
6/20/2008
Uxío Broullón
Todo comezou cunha pregunta digna de figurar nun poemario: A que sabe Podfabs!? E para quen teña dúbidas sobre a que sabe Podfabs!...http://fabuloseando.blogspot.com. Como ben confesa Uxío Broullón, de aí naceron todos os podcasts que viñeron despois.
Fixécheste adicto?
Uxío: Ben, sempre me gustou a "radio", e podfabs xurdíu por chou; eu gravaba programas de radio en cedeses que viaxaban polo mundo (afición herdada dun mestre meu de debuxo, Pablo Alejos). Unha blogueira catalana que eu coñecía tiña un deses cedés, un rapaz mexicano (Corso http://nodo3e.blogspot.com/) buscaba locutores, a amiga faloulle de min... y el resto es por todos conocido :P
É unha bonita historia
Unha historia ben bonita.
Uxío:é das cousas que máis me enchen da rede. A amizade mexico-galega que xurdiu e a boa conexión con ego99radio.blogspot.com, a nosa radio, con emisións en galego desde méxico para o mundo :P Agora, practicamente a estamos mantedo el e máis eu nada máis, eu mantendo de contidos, porque fai el todo o traballo de mantenemento do sitio e iso.
O tema dos podcast é todo poñerse a escoitar, non? Despois engánchaste, facendo coma no last.fm a túa programación propia de radio.
Uxío: Claro, diso se trata
Medran os podcasts ou non aquí en Galiza?
Uxío: Pois o certo é que muito non medra, agora mesmo os máis activos, que me conste, son zimmer103 e máis eu, despois están uns rapaziños de Santiago que fan un en castelán http://soundsok.es, e un deles animouse a empezar un en galego (Cousas). Haber hai algúns pero que actualicen así con frecuencia... os dalgún colexio, que iso está moi ben, e pouco máis.
(Nota: Desde que se fixo esta entrevista até a publicación apareceu unha nova fornada de podcasteiros das aulas da Escola do Audiovisual de Vigo e hai algún bastante xeitoso. Hai unha lista de falangullos en podgalego.org)
Que é o que falla á hora de engancharse e animarse a facer podcasts?
Uxío: Hai quen di que faltan iPods, que se houbese máis seguramente habería máis audiencia e en parte ten razón. Pero eu teño a teoría de que as propias vantaxes son as súas eivas tamén: o feito de que non teñas présa por escoitalo, porque o podes facer en calquera momento, fai que o vaias deixando por outras cousas máis inmediatas. Para escoitar é preciso prestar atención, e para iso precisas tempo.
Despois tamén están os contidos, ten que haber algo que sexa atractivo ao que escoita, algo que o enganche...porque se proba a escoitar e non atopa nada que lle esperte nin curiosidade, entón non vai seguir buscando. Outra cousa é que a maioría da xente aínda non está afeita a aproveitar as vantaxes dos rss para subscribirse.
Falando de contidos, ti como tes enfocados os teus podcasts, comezando polo máis persoal: areias sonoras?
Uxío: Areias é experimentar un pouco, é o máis parecido a un blog persoal, no que deito ocurrencias, ideas... son iso areas, grans pequenos, micro-viaxes interiores. Non sei definilo, pregúntalle aos que o escoitan o que pensan del. A que saben as areas sonoras? :P Corso, Carlos E. Herrera, de Ego99 fai algo parecido con Nodo3e (dito con seseo mexicano é un xogo de palabras nodo 13) ao seu xeito, pero na mesma onda, fai cousas por veces grandes grandes, a min encántame.
Un podcast sirve para falar con un mesmo e tamén cos demais...caso de c´mmons baby, como surxiu a idea?
Uxio: Levo como dous anos baixando música baixo licenzas abertas, e descubrindo cousas boas (para o meu gusto) empecei a metelas de unha en unha en Areias, e en Podfabs! chegou un momento no que optei por metelas tamén, xa cara o final; non tanto por evitar posibles problemas legais por usar música con copyright, como por apoiar á xente que publica polos seus medios, de xeito libre, para que todo o mundo poida disfrutar del, e facendo cousas moi interesantes. Entón, canso da fórmula de Podfabs! embarqueime en facer un programa só desas músicas (que non hai demasiados, na España coñezo 3 ou 4, pode que haxa máis, non sei, e en galego non me consta) e isso... co fin de dar a coñecer esas músicas, xa que os medios oficiais e da industria non apostan por ese xeito de difundir a música
O certo é que hai moita xente que comeza a facer discos con licenzas CC, ti que opinas, vai ser ese o futuro da música?
Uxio: Non sei se será o futuro, pero está claro que está mudando conceptos. Na entrevista que lle fixen a Noel Feáns, el apostaba que no futuro a música sería toda de balde... non sei se chegaremos a iso, pero todo depende do mercado e do consumidor. Por exemplo, un disco baixo licenzas CC, pode baixarse de balde ou mercarse físico, non é excluinte. Eu merco discos baixo copyleft, non muitísimos, pero algún, e do que eu pago por el, que adoita ser menos que un disco "da industria" gastos de portes engadidos, sei que polo menos un 50% vai directa para o autor, mentres que nos outros casos como muito pode ser dun 10% con sorte... cal é máis rendíbel para o autor? o 50% de 10€ ou o 5% de 20€?
As tiradas son menores, pero o aproveitamento é maior. E o máis importante é sempre a distribución: se non te distribuen, non es visible, non existes, xa podes ter o disco mellor do mundo. Hoxe en día coa rede, podes chegar a todo o mundo sen gastar apenas un can. Vale, se cadra non vendes, pero escoitante, e se o fas ben, pode traer concertos... etc.
Falando diso, discos copyleft favoritos tanto galegos como extranxeiros
Uxio: Buff, agora mesmo teño no computardor preto de 300 discos baixo copyleft descargados...imaxina! :D A ver, estranxeiros, así favoritos están Odran Trümmel (franco-holandés), The Dots (Alemaña, que poñen a sintonía da cabeceira de c'mmons baby!), Half Asleep, unha moza belga con cancións terriblemente melancólicas)... Angil, que non todo o publicou aberto, pero o seu último disco é unha xoia...
E onde está toda esa música?
Uxío: Pois en netlabels, Jamendo.com... hai unha rede ampla, máis do que muitos sospeitan. Despois hai sitios como netBloc.com que cada mes fai un compilado cun PDF anexo de máis de 30 páxinas con información dos músicos e os selos...Hai un blog arxentino ZonaIndie.com.ar, que aínda que fala de todo tipo de música, arxentina principalmente, dá muita conta de lanzamentos de bandas copyleft. Lanzou un compilado hai uns anos, Canciones pegajosas...
É todo moverse, e buscar, dá o seu choio, pero cando topas cousas interesantes compensa, apenas escoito radio musical xa, desde hai un par de anos. Radio Oceánica só :P
No caso galego, Proxecto Mourente está moi ben, Fanny e Alexander, penso que fan cousas moi interesantes, pero tirando algunha canción non me enche (xa llo dixen a Noel :) The Homens están facendo muito tamén por este xeito de difusión... Os Novedades Carminha que acaban de sacar K7, Quant, Nouvelle Cuisine... Capitán Furilo, non sei...
A taberna de Mou, sorprendeume moi gratamente, Roger de Flor...
E a pregunta de turno...que che aporta un podcast?
Uxio: jaquecas :P
Preguntar entón cal é o motivo polo que o sigues facendo supoño que é como preguntarlle a un escritor porque sigue escribindo
Uxio: Agora estou bastante centrado en c'mmons baby! e teño os outros algo abandonados, mas volverán, e o que fago con c'mmons baby! é tentar dar a coñecer músicas que doutro xeito non terían unha plataforma onde escoitarse, fóra das súas webs ou netlabels... unha pouca de axuda
Plataformas e programas onde si se poden escoitar outras músicas...imos dar a Radio Oceánica, que te acaba de fichar como colaborador, que vas aportar no programa?
Uxío: Falar de músicas que están un pouco fóra da industria discográfica, do establecido, e que son interesantes tamén e teñen tanta calidade, ou máis, ca os que son hits das radios.
Vai supoñer facer cambios ao hora de facer de c´mmons baby! ou vai ser algo complementario?
Uxio: Non sei aínda, foi todo algo súpeto, mas supoño que será un complemento un doutro, aínda que as primeiras veces supoño que rescatarei cousas que non son tan novas pero que está aínda aí para disfrutar.
Volvendo ao panorama musical, comezaches facendo algo baseado en creative commons e nun principio asociado a público minoritario, con Radio Oceánica dáselle maior difusión a este tipo de música, que pode supoñer iso para eses grupos que xa ofrecen discos en descargas gratuítas?
Uxio: É un tema complexo. No fondo, vai depender da xente como consumidor; en parte, que os discos se publiquen na rede ou baixo licenzas abertas non significa que non se podan mercar, supoño que dependerá de se a xente se conciencia e aposta polos creadores xenerosos a favor de que a súa música se pase e comparta, ou pola contra aposta por "artistas" que só pensan en gañar cartos e ter éxito, sacando cartos mesmo dunha norma que presupón a culpabilidade dos consumidores.
É dicir, que o sistema so cambia se a xente quere.
Uxio: Ben, se desde a industria entran en razón (cousa que dubido) tamén pasará.
É absurdo que a ti che cobren un cánon por se fas una copia dun disco que mercaches, ou descargas música na rede, e ao mesmo tempo estean a pagar a emisoras por promocionar os seus músicos. Se eu puxera unha canción en c'mmons baby! dunha banda rexistrada na Sgae (índa que hai baleiro legal cos podcasts agora mesmo) tería que pagar dereitos por emisón, igual que fan as emisoras, mas o certo é que lles estou a facer propaganda de balde.
As emisoras pagan royalties por emitir as cancións, e cobran por promocionar as bandas que as discográficas queren vender, non é un contrasentido?
Pósese incluír nun podcast a canción que ti queiras?
Uxio: Eu meto as que quero :) antes empregaba cancións (en Fabuloseando!!) non libres de dereitos e nunca me pasou nada, claro que non tiven unha repercusión mundial como para que repararan en min. Seica houbo casos de podcasts que tiveron problemas pero o certo é que agora mesmo non está regulado (ou non me consta que o regulasen recentemente) Por poder non podes, porque estás "emitindo" e deberías pagar royalties por emisión.
Moita xente pensa que a cultura debería ser libre...se ti foses autor, que opinión che merecería iso?
Uxio: Home, habería que saber que entende a xente por libre. Hai xente que gaña a vida facendo cultura e debería poder seguir facéndoo. Acho que non se debe confundir, o acceso libre, ao que todo o mundo debería ter dereito, a que se poda coller unha obra dun autor e vendela lucrandose sen que ao autor lle chegue nada, nin as grazas :)
De feito o lema ese de "a propiedade intelectual é un roubo" paréceme errada. Nin os que publican baixo licenzas abertas renuncia ao seu dereito a ser recoñecido como autores da súa obra... outra cousa é que a lei estea mal feita ou haxa que revisala.
Ti que cambiarías, postos a cambiar algo
Uxío: Non ma sei de memoria :P Pero o feito de que haxa sociedades de xestión privadas... fai que o sistema estea algo corrompido. O autor debería ter máis control sobre a súa obra e non que fique "secuestrado" polas mesmas sociades que se supón deberían defendelo.
Que haxa unha regularización por lei das porcentaxes por cesións de dereitos que debería cobrar, que seica non o están, e non que o deixen en máns das editoras. Se os que crean son os autores, sen eles non habería obras, porque levan máis cartos os intermediarios? Internet e as novas tecnoloxías o que están provocando é iso, que se eliminen intermediarios: ti podes mercarlle o disco directamente ao autor que neste caso levaría o 100% dos beneficios (descontados os gastos que tivese) e non o 5-10% como agora que son as editoras as que pagan a inversión e danlle unha parte aos autores.
Cando te autoeditas, ti asumes eses gastos. Que é máis rendábel para o autor? Pois habería que facer cáculos.
Mudando de tema, como ilustrador que tamén es que proxectos tes en marcha
Uxío: Pois seica cedo vai sair un e-book dun ouveador egrexio, cunha portada feita por min.
Veste máis como ilustrador, facendo un programa de radio ou son so afeccións?
Uxio: O da radio sería bonito, pero agora mesmo é máis unha afección, o de ilustrador suponse que é para o que estudei, pero non lle dedico o tempo suficiente como para nun futuro dedicarme profesionalmente... non che sei, a vida dá tantas voltas...
Pois rematada a entrevista, todo o mundo a visitar c´mmons baby! Porque hai premio: un cd de Kara.o.ke firmando por Projecto Mourente, todo por respostar correctamente a unha pregunta...vas deixar pasar a oportunidade?? Déixate seducir!
Fixécheste adicto?
Uxío: Ben, sempre me gustou a "radio", e podfabs xurdíu por chou; eu gravaba programas de radio en cedeses que viaxaban polo mundo (afición herdada dun mestre meu de debuxo, Pablo Alejos). Unha blogueira catalana que eu coñecía tiña un deses cedés, un rapaz mexicano (Corso http://nodo3e.blogspot.com/) buscaba locutores, a amiga faloulle de min... y el resto es por todos conocido :P
É unha bonita historia
Unha historia ben bonita.
Uxío:é das cousas que máis me enchen da rede. A amizade mexico-galega que xurdiu e a boa conexión con ego99radio.blogspot.com, a nosa radio, con emisións en galego desde méxico para o mundo :P Agora, practicamente a estamos mantedo el e máis eu nada máis, eu mantendo de contidos, porque fai el todo o traballo de mantenemento do sitio e iso.
O tema dos podcast é todo poñerse a escoitar, non? Despois engánchaste, facendo coma no last.fm a túa programación propia de radio.
Uxío: Claro, diso se trata
Medran os podcasts ou non aquí en Galiza?
Uxío: Pois o certo é que muito non medra, agora mesmo os máis activos, que me conste, son zimmer103 e máis eu, despois están uns rapaziños de Santiago que fan un en castelán http://soundsok.es, e un deles animouse a empezar un en galego (Cousas). Haber hai algúns pero que actualicen así con frecuencia... os dalgún colexio, que iso está moi ben, e pouco máis.
(Nota: Desde que se fixo esta entrevista até a publicación apareceu unha nova fornada de podcasteiros das aulas da Escola do Audiovisual de Vigo e hai algún bastante xeitoso. Hai unha lista de falangullos en podgalego.org)
Que é o que falla á hora de engancharse e animarse a facer podcasts?
Uxío: Hai quen di que faltan iPods, que se houbese máis seguramente habería máis audiencia e en parte ten razón. Pero eu teño a teoría de que as propias vantaxes son as súas eivas tamén: o feito de que non teñas présa por escoitalo, porque o podes facer en calquera momento, fai que o vaias deixando por outras cousas máis inmediatas. Para escoitar é preciso prestar atención, e para iso precisas tempo.
Despois tamén están os contidos, ten que haber algo que sexa atractivo ao que escoita, algo que o enganche...porque se proba a escoitar e non atopa nada que lle esperte nin curiosidade, entón non vai seguir buscando. Outra cousa é que a maioría da xente aínda non está afeita a aproveitar as vantaxes dos rss para subscribirse.
Falando de contidos, ti como tes enfocados os teus podcasts, comezando polo máis persoal: areias sonoras?
Uxío: Areias é experimentar un pouco, é o máis parecido a un blog persoal, no que deito ocurrencias, ideas... son iso areas, grans pequenos, micro-viaxes interiores. Non sei definilo, pregúntalle aos que o escoitan o que pensan del. A que saben as areas sonoras? :P Corso, Carlos E. Herrera, de Ego99 fai algo parecido con Nodo3e (dito con seseo mexicano é un xogo de palabras nodo 13) ao seu xeito, pero na mesma onda, fai cousas por veces grandes grandes, a min encántame.
Un podcast sirve para falar con un mesmo e tamén cos demais...caso de c´mmons baby, como surxiu a idea?
Uxio: Levo como dous anos baixando música baixo licenzas abertas, e descubrindo cousas boas (para o meu gusto) empecei a metelas de unha en unha en Areias, e en Podfabs! chegou un momento no que optei por metelas tamén, xa cara o final; non tanto por evitar posibles problemas legais por usar música con copyright, como por apoiar á xente que publica polos seus medios, de xeito libre, para que todo o mundo poida disfrutar del, e facendo cousas moi interesantes. Entón, canso da fórmula de Podfabs! embarqueime en facer un programa só desas músicas (que non hai demasiados, na España coñezo 3 ou 4, pode que haxa máis, non sei, e en galego non me consta) e isso... co fin de dar a coñecer esas músicas, xa que os medios oficiais e da industria non apostan por ese xeito de difundir a música
O certo é que hai moita xente que comeza a facer discos con licenzas CC, ti que opinas, vai ser ese o futuro da música?
Uxio: Non sei se será o futuro, pero está claro que está mudando conceptos. Na entrevista que lle fixen a Noel Feáns, el apostaba que no futuro a música sería toda de balde... non sei se chegaremos a iso, pero todo depende do mercado e do consumidor. Por exemplo, un disco baixo licenzas CC, pode baixarse de balde ou mercarse físico, non é excluinte. Eu merco discos baixo copyleft, non muitísimos, pero algún, e do que eu pago por el, que adoita ser menos que un disco "da industria" gastos de portes engadidos, sei que polo menos un 50% vai directa para o autor, mentres que nos outros casos como muito pode ser dun 10% con sorte... cal é máis rendíbel para o autor? o 50% de 10€ ou o 5% de 20€?
As tiradas son menores, pero o aproveitamento é maior. E o máis importante é sempre a distribución: se non te distribuen, non es visible, non existes, xa podes ter o disco mellor do mundo. Hoxe en día coa rede, podes chegar a todo o mundo sen gastar apenas un can. Vale, se cadra non vendes, pero escoitante, e se o fas ben, pode traer concertos... etc.
Falando diso, discos copyleft favoritos tanto galegos como extranxeiros
Uxio: Buff, agora mesmo teño no computardor preto de 300 discos baixo copyleft descargados...imaxina! :D A ver, estranxeiros, así favoritos están Odran Trümmel (franco-holandés), The Dots (Alemaña, que poñen a sintonía da cabeceira de c'mmons baby!), Half Asleep, unha moza belga con cancións terriblemente melancólicas)... Angil, que non todo o publicou aberto, pero o seu último disco é unha xoia...
E onde está toda esa música?
Uxío: Pois en netlabels, Jamendo.com... hai unha rede ampla, máis do que muitos sospeitan. Despois hai sitios como netBloc.com que cada mes fai un compilado cun PDF anexo de máis de 30 páxinas con información dos músicos e os selos...Hai un blog arxentino ZonaIndie.com.ar, que aínda que fala de todo tipo de música, arxentina principalmente, dá muita conta de lanzamentos de bandas copyleft. Lanzou un compilado hai uns anos, Canciones pegajosas...
É todo moverse, e buscar, dá o seu choio, pero cando topas cousas interesantes compensa, apenas escoito radio musical xa, desde hai un par de anos. Radio Oceánica só :P
No caso galego, Proxecto Mourente está moi ben, Fanny e Alexander, penso que fan cousas moi interesantes, pero tirando algunha canción non me enche (xa llo dixen a Noel :) The Homens están facendo muito tamén por este xeito de difusión... Os Novedades Carminha que acaban de sacar K7, Quant, Nouvelle Cuisine... Capitán Furilo, non sei...
A taberna de Mou, sorprendeume moi gratamente, Roger de Flor...
E a pregunta de turno...que che aporta un podcast?
Uxio: jaquecas :P
Preguntar entón cal é o motivo polo que o sigues facendo supoño que é como preguntarlle a un escritor porque sigue escribindo
Uxio: Agora estou bastante centrado en c'mmons baby! e teño os outros algo abandonados, mas volverán, e o que fago con c'mmons baby! é tentar dar a coñecer músicas que doutro xeito non terían unha plataforma onde escoitarse, fóra das súas webs ou netlabels... unha pouca de axuda
Plataformas e programas onde si se poden escoitar outras músicas...imos dar a Radio Oceánica, que te acaba de fichar como colaborador, que vas aportar no programa?
Uxío: Falar de músicas que están un pouco fóra da industria discográfica, do establecido, e que son interesantes tamén e teñen tanta calidade, ou máis, ca os que son hits das radios.
Vai supoñer facer cambios ao hora de facer de c´mmons baby! ou vai ser algo complementario?
Uxio: Non sei aínda, foi todo algo súpeto, mas supoño que será un complemento un doutro, aínda que as primeiras veces supoño que rescatarei cousas que non son tan novas pero que está aínda aí para disfrutar.
Volvendo ao panorama musical, comezaches facendo algo baseado en creative commons e nun principio asociado a público minoritario, con Radio Oceánica dáselle maior difusión a este tipo de música, que pode supoñer iso para eses grupos que xa ofrecen discos en descargas gratuítas?
Uxio: É un tema complexo. No fondo, vai depender da xente como consumidor; en parte, que os discos se publiquen na rede ou baixo licenzas abertas non significa que non se podan mercar, supoño que dependerá de se a xente se conciencia e aposta polos creadores xenerosos a favor de que a súa música se pase e comparta, ou pola contra aposta por "artistas" que só pensan en gañar cartos e ter éxito, sacando cartos mesmo dunha norma que presupón a culpabilidade dos consumidores.
É dicir, que o sistema so cambia se a xente quere.
Uxio: Ben, se desde a industria entran en razón (cousa que dubido) tamén pasará.
É absurdo que a ti che cobren un cánon por se fas una copia dun disco que mercaches, ou descargas música na rede, e ao mesmo tempo estean a pagar a emisoras por promocionar os seus músicos. Se eu puxera unha canción en c'mmons baby! dunha banda rexistrada na Sgae (índa que hai baleiro legal cos podcasts agora mesmo) tería que pagar dereitos por emisón, igual que fan as emisoras, mas o certo é que lles estou a facer propaganda de balde.
As emisoras pagan royalties por emitir as cancións, e cobran por promocionar as bandas que as discográficas queren vender, non é un contrasentido?
Pósese incluír nun podcast a canción que ti queiras?
Uxio: Eu meto as que quero :) antes empregaba cancións (en Fabuloseando!!) non libres de dereitos e nunca me pasou nada, claro que non tiven unha repercusión mundial como para que repararan en min. Seica houbo casos de podcasts que tiveron problemas pero o certo é que agora mesmo non está regulado (ou non me consta que o regulasen recentemente) Por poder non podes, porque estás "emitindo" e deberías pagar royalties por emisión.
Moita xente pensa que a cultura debería ser libre...se ti foses autor, que opinión che merecería iso?
Uxio: Home, habería que saber que entende a xente por libre. Hai xente que gaña a vida facendo cultura e debería poder seguir facéndoo. Acho que non se debe confundir, o acceso libre, ao que todo o mundo debería ter dereito, a que se poda coller unha obra dun autor e vendela lucrandose sen que ao autor lle chegue nada, nin as grazas :)
De feito o lema ese de "a propiedade intelectual é un roubo" paréceme errada. Nin os que publican baixo licenzas abertas renuncia ao seu dereito a ser recoñecido como autores da súa obra... outra cousa é que a lei estea mal feita ou haxa que revisala.
Ti que cambiarías, postos a cambiar algo
Uxío: Non ma sei de memoria :P Pero o feito de que haxa sociedades de xestión privadas... fai que o sistema estea algo corrompido. O autor debería ter máis control sobre a súa obra e non que fique "secuestrado" polas mesmas sociades que se supón deberían defendelo.
Que haxa unha regularización por lei das porcentaxes por cesións de dereitos que debería cobrar, que seica non o están, e non que o deixen en máns das editoras. Se os que crean son os autores, sen eles non habería obras, porque levan máis cartos os intermediarios? Internet e as novas tecnoloxías o que están provocando é iso, que se eliminen intermediarios: ti podes mercarlle o disco directamente ao autor que neste caso levaría o 100% dos beneficios (descontados os gastos que tivese) e non o 5-10% como agora que son as editoras as que pagan a inversión e danlle unha parte aos autores.
Cando te autoeditas, ti asumes eses gastos. Que é máis rendábel para o autor? Pois habería que facer cáculos.
Mudando de tema, como ilustrador que tamén es que proxectos tes en marcha
Uxío: Pois seica cedo vai sair un e-book dun ouveador egrexio, cunha portada feita por min.
Veste máis como ilustrador, facendo un programa de radio ou son so afeccións?
Uxio: O da radio sería bonito, pero agora mesmo é máis unha afección, o de ilustrador suponse que é para o que estudei, pero non lle dedico o tempo suficiente como para nun futuro dedicarme profesionalmente... non che sei, a vida dá tantas voltas...
Pois rematada a entrevista, todo o mundo a visitar c´mmons baby! Porque hai premio: un cd de Kara.o.ke firmando por Projecto Mourente, todo por respostar correctamente a unha pregunta...vas deixar pasar a oportunidade?? Déixate seducir!
5/30/2008
Fenómenos paranormais
Por un lado están as lendas urbanas que todos coñecemos, coma a da nena da curva, e por outro lado están os fenómenos paranormais que merecen ser investigados, como as mortes no traballo. Ogallá que os vivos tomen responsabilidades no asunto para que os que non o están, polo menos, descansen en paz.
Iker, a nena da curva e outras historias
Iker, a nena da curva e outras historias
5/29/2008
Love Revolution
Lenny Kravitz-Love, love, love
Creo que comecei a envexar e a odiar cando me enterei que a Vanessa Paradis estaba con Lenny. A partir de aí, toleei.
Creo que comecei a envexar e a odiar cando me enterei que a Vanessa Paradis estaba con Lenny. A partir de aí, toleei.
5/28/2008
Entrevista a María Lado
Estes días voltou a inquilina de casatlántica e que mellor xeito de celebralo que falando con ela. Esta entrevista é unha iniciativa cultural que parte de homes e mulleres, que comparten o administrar blogues escritos en idiomas diversos, e que forman parte do espazo da cultura marítima na blogosfera. Ademáis todos somos afeccionadas e afeccionados á poesía, sendo o poemario Berlín unha lectura compartida por todos. Como boa nova, creo que podemos adiantar que dentro dun mes haberá libro de Nove.
El mar és el camí: He vist alguns video-clips amb els teus poemes, i el mateix “Berlín” forma part d’una obra més àmplia, que combina poesia, la música de “Fanny+Alexander” i la teva pròpia interpretació dels poemes. Vas escriure “Berlín” pensant ja en donar-li aquesta dimensió “multimèdia”?
María Lado: Nun principio a escritura de berlín tratábase só de escribir unha serie de poemas, sen máis dimensión que esa. De feito berlín foi un libro feito por encarga para a colección Poeta en Compostela que promovía a AELG, o Concello de Santiago e o xornal Correo Gallego. De modo que nun principio só pretendía ser un libro en papel do máis tradicional. O feito de que despois se convertira nun poemario publicado en rede (a primeria publicación en rede foi na sección Letras de Balde de Arredemo) e máis tarde gañara esa dimensión de spoken word da man de Fanny e Alexander (a quen llo agaradecerei enorme toda a vida, pois foi inciativa deles) foi posterior. Non foi algo que planificara dende o principio. Aínda que si que é certo que teño ese interese en darlle á poesía máis dimensións que a escrita. Esa concepción da obra literaria que traspasa xéneros interésame moito.
El mar és el camí: Tu vas néixer i vas créixer a la Costa da Morte, prop de Fisterra; un lloc on la presència del mar es fa sentir en tot moment. Quina influència té, el mar, en la teva obra? I com és la teva relació personal amb el mar? També el portes “aniñado no peito”, com la Genoveva d’un dels teus poemes?
María Lado: Malia que isto pareza un tópico, creo que o mar é algo que marca muito á xente que somos da costa, xa que é un elemento moi potente, algo cunha presencia moi evidente. Para min o mar leva toda a vida aí, forma parte das miñas paisaxes, tanto reais como sentimentais, e por iso é moi recurrente no que escribo, xa que tamén é moi recurrente na miña vida. A miña relación co mar é de fascinación e mesmo necesidade. Fáiseme moi difícil vivir sen el. Pode ser que tamén o leve aniñado no peito como Genoveva :)
Una Mirada a la Ría de Vigo: Los distintos océanos y mares son diferentes; unos más cálidos, otros más fríos, unos con más sal, otros más densos, así la vida que en ellos se desarrolla también es diferente, su color es diferente, su luz es diferente, su olor es diferente, hasta el sabor de su pescado, de su marisco es diferente. ¿Has percibido esa diferencia del Atlántico respecto de otros mares y océanos?
María Lado: Teño a sensación, pero só é unha vaga impresión, de que pode haber unha diferencia -tamén plasmada na literatura, no modo en que se expresa literariamente,- entre océanos como o Atlántico das terras do norte e mares como o Mediterraneo, que , ao meu ver, transmiten unha idea diferente, unha imaxe distinta. Pero isto, xa digo, é algo que só presinto. O que si creo que hai son diferentes maneiras e visións, á hora de achegarse ao mar. Cousas que dependen máis das persoas, do enfoque, das intencións... que do mar en si.
Una Mirada a la Ría de Vigo: ¿Qué tiene de personal e identificativo el Atlántico, por tanto que no tengan otros mares u océanos, para que hayas encontrado allí tu inspiración?
María Lado: Para min o Atlántico é o meu océano, quero dicir que é co que teño trato e o que coñezo, así que iso é o que o fai persoal e identificativo para min, pois forma parte do meu imaxinario íntimo.
Ponto de Encontro: Para escrever uma obra como Berlim não basta só ter inspiração, tem de se ter um estado de alma, preenchido com saudade, melancolia, uma pitada de tristeza, enfim diz-me como foi escrever Berlim?
María Lado: Partindo da base de que foi escrito con moita constancia (pois xa digo que a obra foi un encargo que tiña un tempo de entrega e todo iso) si é certo que superado ese trámite tiven que facer queo proxecto fose meu, persoal e propio e moi afincado en min para poder escribila. De modo que adoptar un estado da alma -por conservar esa denominación que propós- era algo básicamente necesario. berlín é unha historia de amor inventado, algo xa precedido polo fracaso, e para escribilo adoptei tamén esa sensación que oscilaba entre a emoción do imaxinado, con moita tenrura, e unha tristeza na que desemboca todo. Nos meses que o escribín, que creo que foron dous, estiven metida nese ambiente continuamente. Pero sobre todo tiña a sensación de estar escribindo unha historia fermosa de final agridoce. É unha sensación moi bonita deixarse arrastrar así por un libro. Algo que parece un pouco enfermizo, si, pero moi gratificante.
Ponto de Encontro: Para se escrever um poema como Novembro tem de se ter uma relação com o Mar.diz-me, qual a tua relação com o mar e de que forma ele te inspira?
María Lado: Para min o mar é un elemento de forza impresionante que forma parte do meu entorno dende sempre. E dende sempre me inspira de maneiras diferentes; nel atopo imaxes de tránsito, de camiño, véxoo como fonte de vida e tamén animal famento... No caso de nove (que foi finalmente o título do libro onde está o poema novembro que mencionas) o mar gañou un matiz moi violento, moi animal, que se relaciona directamente co sentimento de pertenza a un lugar, o cal tampouco era un lugar moi apracible, senón todo o contrario. O mar é ademais o axente principal das cousas que ocorren no lugar, por iso ten ese carácter en todo o poemario e non outro.
El Observatorio de la Noé: Soy una convencida activista contra el canon por préstamo en las bibliotecas y eso es algo que reflejo en mi blog casi continuamente. Son muchos los creadores que se han manifestado en contra de esta normativa, es por ello que como autora y dado que tu obra es objeto de préstamo bibliotecario, quisiera que me respondieras a la siguiente pregunta: ¿Qué piensas sobre la Directiva 2006/115/CE sobre derechos de alquiler y préstamo, que fija un canon por cada préstamo público de libros y que se viene aplicando en España desde 2007?
María Lado: Eu creo firmemente que é bo que a cultura sexa de acceso libre e que ademais ese sistema é viable para que tanto autores como outros axentes da cultura poidan vivir dignamente se replantexamos a cousas .
Claro que no sistema actual hai cousas que os autores tampouco poden controlar. Se os meus libros son obxecto de préstamo é algo que eu non podo controlar, pois eu teño libros dos que non teño os dereitos e, doutra banda, non podo pretender saber a onde van todos e cada un dos meus libros. De calquera maneira paréceme unha inxustiza enorme, porque ademais creo que as bibliotecas públicas son un dos maiores tesouros da sociedade, representan en si o acceso libre á literatura. Pola miña banda, eu intento facer o que podo porque os meus libros e textos se poidan consultar libremente, fotocopiar, imprimir, citar... e todo iso sen que se teña que pagar por eles. Non pretendo vivir dos dereitos (así polas boas) do que escribo, senón do que escribo e do que recito.
El Observatorio de la Noé: He leído en alguna entrevista previa que te quejabas de la poca afición que, en general, la gente siente por la poesía. Tus palabras concretamente fueron: “…hay muy pocos lectores y muy pocas personas que asistan a los recitales y eso, me imagino, que en parte es culpa de los poetas.” ¿Por qué piensa que los propios poetas son los culpables de esta situación? ¿Cuál cree que es el mejor método para difundir, así como crear afición a la poesía?
María Lado: A idea que durante moitos anos houbo do poeta era unha imaxe moi marcada pola aureola de tipo inspirado de altura intelectual superior ao común dos mortais. Ou sexa, alguén difícil de entender (comentario co que aínda a día de hoxe me atopo) serio e bastante aburridiño, co seu libriño debaixo do brazo adormecendo ás masas. Tamén está a imaxe do poeta máis social, que –para desgracia dos poetas e da sociedade- vénche sendo un tipo máis cercano pero igual de brasas. Esa é a idea que a xente ten metida na cabeza de poeta. Ou, cando menos é a que eu atopo nos colexios e nos intitutos cando vou ler ou dar talleres e mesmo entre adultos, tamén. Iso é culpa principalmente do sistema educativo, non nos enganemos, que nos graba esa idea a lume na fronte. Pero tamén dalgúns poetas, que se distancian eles mesmos do público, que teñen cinco minutos para ler e len quince, que se agochan detrás do libro e largan os seus textos como quen reza e cousas moito peores que fan que a xente se bote a tremer cando escoita falar de poesía. Aínda así, eu son un pouco esaxerada; non todos os poetas (e isto é así en todos os tempos) son así. Moitos teñen unha imaxe cercana e viva da poesía a así o demostran. E hoxe en día é moita a xente que se ocupa de transmitir esa idea que, durante anos, subsistía un pouco nas marxes da poesía oficial.
Doutra banda a poesía ´é variada e adopta diversas formas e estilos, está en moitos máis sitios que nos poemas (está nas películas, nos videos musicais, na publicidade...) e a xente -e tamén os poetas- comezan a tomar conciencia desa diversificación, o que mata un pouco esa idea clásica de poeta.
Singradura da Relinga: A creación artística en xeral e a literaria en particular non se conciben senón é ligada á comunicación social. Neste sentido hai autores e autoras que seguen circunscribindo a súa acción as redes de distribución tradicionais a través de editoras e librarías.
Na sociedade actual existe outra rede de distrubución de contidos (internet) que non está en competecia coa tradicional, senón que mesmo a potencia establecendo relacións sinérxicas mutuamente proveitosas.
Hai consciencia sobre este fenómeno por parte das autoras e autores galegos e danse pasos cara o aproveitamento da rede a favor da literatura?
María Lado: Eu creo que esa consciencia é aínda moi pouca, quero dicir, que existe e que hai xente que traballa nesa liña, mesmo proxectos comunitarios e editoriais que se achegan a esas novas redes de transmisión. Pero creo que aínda é algo case anecdótico, que é moi pouca a xente que se anima a dar o salto á rede. E é algo que me estraña, e moito, sobre todo entre autores novos, que teñen na rede unha posibilidade incríble de facer chegar os seus textos aos lectores e practicamente non o aproveita ninguén. Non hai máis que ver unha plataforma como aregueifa para darse conta da cantidade de música que hai fronte a uns poucos libros. Sen embargo supoño que é algo que chegará co tempo. Polo de agora penso que a maior parte dos autores seguen precisando ter un libro de papel entre as mans. Tamén me sorprende atoparme con críticos que din iso, que os libros en internet non son libros para reseñar. Que é obra invisible. Iso é algo que me flipa e me parece simplemente unha pequena ignorancia.
Singradura da Relinga: Berlín é un poemario meritorio non só pola sinxeleza e profundidade da mensaxe, senón que nos parece tamén destacable porque a súa edición para a rede se enriquece coa fusión con otros creadores de ámbitos distintos á literatura; a música “indi” de Fanny+Alexander que están embarcados nun proxecto de contemporaneización da música galega, e na ilustración e o deseño nada menos que coa aportación do debuxante David Rubín.
Esta fusión converte a Berlín en algo cualitativamente distinto, porque a creación interdisciplinar ten unha enorme potencia comunicativa. Tes previsto impulsar máis proxectos das mesmas características?
María Lado: Se todo vai ben, en moi breve tempo sairá en papel e á maneira de toda a vida o poemario nove (do que antes falei) xa que foi gañador dun premio que contempla a edición. Falando co editor que sacará o libro (Fervenza) chegamos ao acordo de que terei liberdade para facer unha edición dixital que tal vez se retrase por cuestións de axenda propia (é que, simplemente, non dou feito :) pero que estará dispoñible nos mesmo termos de descarga que berlín. Non teño aínda pechado todo o que será nove, aínda que me gustaría que fose algo semellante, un proxecto onde se engloban varias expresións.
Beliscos Pequenos: A túa obra é moi persoal, ou iso é o que semella tras varias lecturas. No caso que nos ocupa, Berlín, todo o que expresas está baseado en vivencias reais ou a poesía sempre axuda a construír outros universos?
María Lado: En berlín hai pouco de experiencia persoal cando menos así á vista. Para construír os poemas o que adoito facer é situar unha pequena amarra coa realidade, un vínculo a min ou a algo que recoñezo que se vai cubrindo e transformando a medida que o poema avanza e se vai convertindo en literatura. A poesía, e a literatura en xeral, son métodos marabillosos para construír outros universos. e ás veces para contruír este, tamén.
Beliscos Pequenos: Utilizaches durante moito tempo a rede para comunicarte cos teus amigos, lectores e expoñer a túa obra. Dende decembro do ano pasado non actualizas o blogue, que foi o que che levou a tomar esta decisión cando agora outros autores están utilizando a rede para o mesmo que a utilizaches ti?
María Lado: Pois non foi algo planificado. Agora volvín retomar o blog, hai só uns días, pero botei uns meses sen facer nada porque o fun deixando deixando -por outras presións da vida que me restaban tempo-, e así quedou. Non me gusta ter tampouco unha relación de obligación co blog e por veces tiña esa sensación, de modo que deixeino uns meses e, ao comprobar que non pasaba nada (que o mundo non deixaba de rodar nin o ceo se desplomaba sobre as nosas cabezas) foi cando me vin con ánimo e tranquilidade suficiente para volver a el. Para min é unha maneira de forzarme a min mesma a escribir e de probar texos pequenos sen ningunha presión. Doutra banda é tamén un exercicio de comunicación co entorno, de compartir e intercambiar cos outros, ao tempo que vale para iso que todos chamamos autobombo: é dicir, para convocar polos teus propios medios á xente, sen facer carteis nin ter que agardar a que a prensa seria lle interese meter o teu recital, acto ou merenda na axenda do día.
HomesDePedraEnBarcosDePau: Como xa O_Fartura e Besbe che fan as súas preghuntas en galego , eu , aproveitando que recitas con Gheada e seseo, voume dar o ghusto de faser as miñas preghuntas tal e como falo, en ghallegho costeño, mariñeiro e muradán .
Escoitarche ler Berlín en ghallegho, ca doSe sonoridade que da o “noso seseo costeño”, faime sentir ben , e identificarme mais se cabe ca túa poesía. Pero en Sertos Sírculos , pareSe pecado expresarse co noso aSento.
Non tes medo de que os “deuses” da normativiSaSión lingGHüistica che condenen ó inferno do despreSio?
María Lado: :D a verdade é que o da gheada e o seseo foi unha determinación que tomei dende sempre, dende que empecei a escribir e ler coas xentes do Batallón Literario da Costa da Morte. Para min é honra e orgullo falar coma falo. Ler poesía así é unha maneira de dignificar trazos lingüísticos que están historicamente mal vistos e que, non nos enganemos, nalgúns círculos aínda se ven como algo entre o anecdótico e o pouco aconsellable para a expresión culta. O que si dubidei moito, especialmente a raíz de abrir o blog, foi sobre se debía grafalos ou non, tanto a gheada e o seseo como outros trazos lingüísticos ( como diptongos e terminacións verbais). Finalmente decidín que non, non sei moi ben porque, e ás veces arrepíntome un pouco porque son solucións que co tempo se perderán completamente e eu na fala oral emprégoas a cotío, sendo tamén parte da miña maneira de expresarme.
HomesDePedraEnBarcosDePau: “Quen me dera que todo na rede fose peixe”! Esa sería a maior ilusión para un mariñeiro. Pero por desghrasia non todo na rede é peixe , nin andar no mar é doado.
Naveghar no medio do oséano das verbas, a min, as veses, prodúseme serto mareo , por iso da falta de costume.
Tí que estas máis acostumada a andar neses mares, aínda che dan arcadas ó naveghar por eses caladoiros?
María Lado: Ás veces si, e non por outra cousa que pola cantidade de literatura que aínda me falta por ler....uf! Ás veces entro nas librerías e penso “dios...pero que inculta es mariquiña”.
Foi todo un pracer.
El mar és el camí: He vist alguns video-clips amb els teus poemes, i el mateix “Berlín” forma part d’una obra més àmplia, que combina poesia, la música de “Fanny+Alexander” i la teva pròpia interpretació dels poemes. Vas escriure “Berlín” pensant ja en donar-li aquesta dimensió “multimèdia”?
María Lado: Nun principio a escritura de berlín tratábase só de escribir unha serie de poemas, sen máis dimensión que esa. De feito berlín foi un libro feito por encarga para a colección Poeta en Compostela que promovía a AELG, o Concello de Santiago e o xornal Correo Gallego. De modo que nun principio só pretendía ser un libro en papel do máis tradicional. O feito de que despois se convertira nun poemario publicado en rede (a primeria publicación en rede foi na sección Letras de Balde de Arredemo) e máis tarde gañara esa dimensión de spoken word da man de Fanny e Alexander (a quen llo agaradecerei enorme toda a vida, pois foi inciativa deles) foi posterior. Non foi algo que planificara dende o principio. Aínda que si que é certo que teño ese interese en darlle á poesía máis dimensións que a escrita. Esa concepción da obra literaria que traspasa xéneros interésame moito.
El mar és el camí: Tu vas néixer i vas créixer a la Costa da Morte, prop de Fisterra; un lloc on la presència del mar es fa sentir en tot moment. Quina influència té, el mar, en la teva obra? I com és la teva relació personal amb el mar? També el portes “aniñado no peito”, com la Genoveva d’un dels teus poemes?
María Lado: Malia que isto pareza un tópico, creo que o mar é algo que marca muito á xente que somos da costa, xa que é un elemento moi potente, algo cunha presencia moi evidente. Para min o mar leva toda a vida aí, forma parte das miñas paisaxes, tanto reais como sentimentais, e por iso é moi recurrente no que escribo, xa que tamén é moi recurrente na miña vida. A miña relación co mar é de fascinación e mesmo necesidade. Fáiseme moi difícil vivir sen el. Pode ser que tamén o leve aniñado no peito como Genoveva :)
Una Mirada a la Ría de Vigo: Los distintos océanos y mares son diferentes; unos más cálidos, otros más fríos, unos con más sal, otros más densos, así la vida que en ellos se desarrolla también es diferente, su color es diferente, su luz es diferente, su olor es diferente, hasta el sabor de su pescado, de su marisco es diferente. ¿Has percibido esa diferencia del Atlántico respecto de otros mares y océanos?
María Lado: Teño a sensación, pero só é unha vaga impresión, de que pode haber unha diferencia -tamén plasmada na literatura, no modo en que se expresa literariamente,- entre océanos como o Atlántico das terras do norte e mares como o Mediterraneo, que , ao meu ver, transmiten unha idea diferente, unha imaxe distinta. Pero isto, xa digo, é algo que só presinto. O que si creo que hai son diferentes maneiras e visións, á hora de achegarse ao mar. Cousas que dependen máis das persoas, do enfoque, das intencións... que do mar en si.
Una Mirada a la Ría de Vigo: ¿Qué tiene de personal e identificativo el Atlántico, por tanto que no tengan otros mares u océanos, para que hayas encontrado allí tu inspiración?
María Lado: Para min o Atlántico é o meu océano, quero dicir que é co que teño trato e o que coñezo, así que iso é o que o fai persoal e identificativo para min, pois forma parte do meu imaxinario íntimo.
Ponto de Encontro: Para escrever uma obra como Berlim não basta só ter inspiração, tem de se ter um estado de alma, preenchido com saudade, melancolia, uma pitada de tristeza, enfim diz-me como foi escrever Berlim?
María Lado: Partindo da base de que foi escrito con moita constancia (pois xa digo que a obra foi un encargo que tiña un tempo de entrega e todo iso) si é certo que superado ese trámite tiven que facer queo proxecto fose meu, persoal e propio e moi afincado en min para poder escribila. De modo que adoptar un estado da alma -por conservar esa denominación que propós- era algo básicamente necesario. berlín é unha historia de amor inventado, algo xa precedido polo fracaso, e para escribilo adoptei tamén esa sensación que oscilaba entre a emoción do imaxinado, con moita tenrura, e unha tristeza na que desemboca todo. Nos meses que o escribín, que creo que foron dous, estiven metida nese ambiente continuamente. Pero sobre todo tiña a sensación de estar escribindo unha historia fermosa de final agridoce. É unha sensación moi bonita deixarse arrastrar así por un libro. Algo que parece un pouco enfermizo, si, pero moi gratificante.
Ponto de Encontro: Para se escrever um poema como Novembro tem de se ter uma relação com o Mar.diz-me, qual a tua relação com o mar e de que forma ele te inspira?
María Lado: Para min o mar é un elemento de forza impresionante que forma parte do meu entorno dende sempre. E dende sempre me inspira de maneiras diferentes; nel atopo imaxes de tránsito, de camiño, véxoo como fonte de vida e tamén animal famento... No caso de nove (que foi finalmente o título do libro onde está o poema novembro que mencionas) o mar gañou un matiz moi violento, moi animal, que se relaciona directamente co sentimento de pertenza a un lugar, o cal tampouco era un lugar moi apracible, senón todo o contrario. O mar é ademais o axente principal das cousas que ocorren no lugar, por iso ten ese carácter en todo o poemario e non outro.
El Observatorio de la Noé: Soy una convencida activista contra el canon por préstamo en las bibliotecas y eso es algo que reflejo en mi blog casi continuamente. Son muchos los creadores que se han manifestado en contra de esta normativa, es por ello que como autora y dado que tu obra es objeto de préstamo bibliotecario, quisiera que me respondieras a la siguiente pregunta: ¿Qué piensas sobre la Directiva 2006/115/CE sobre derechos de alquiler y préstamo, que fija un canon por cada préstamo público de libros y que se viene aplicando en España desde 2007?
María Lado: Eu creo firmemente que é bo que a cultura sexa de acceso libre e que ademais ese sistema é viable para que tanto autores como outros axentes da cultura poidan vivir dignamente se replantexamos a cousas .
Claro que no sistema actual hai cousas que os autores tampouco poden controlar. Se os meus libros son obxecto de préstamo é algo que eu non podo controlar, pois eu teño libros dos que non teño os dereitos e, doutra banda, non podo pretender saber a onde van todos e cada un dos meus libros. De calquera maneira paréceme unha inxustiza enorme, porque ademais creo que as bibliotecas públicas son un dos maiores tesouros da sociedade, representan en si o acceso libre á literatura. Pola miña banda, eu intento facer o que podo porque os meus libros e textos se poidan consultar libremente, fotocopiar, imprimir, citar... e todo iso sen que se teña que pagar por eles. Non pretendo vivir dos dereitos (así polas boas) do que escribo, senón do que escribo e do que recito.
El Observatorio de la Noé: He leído en alguna entrevista previa que te quejabas de la poca afición que, en general, la gente siente por la poesía. Tus palabras concretamente fueron: “…hay muy pocos lectores y muy pocas personas que asistan a los recitales y eso, me imagino, que en parte es culpa de los poetas.” ¿Por qué piensa que los propios poetas son los culpables de esta situación? ¿Cuál cree que es el mejor método para difundir, así como crear afición a la poesía?
María Lado: A idea que durante moitos anos houbo do poeta era unha imaxe moi marcada pola aureola de tipo inspirado de altura intelectual superior ao común dos mortais. Ou sexa, alguén difícil de entender (comentario co que aínda a día de hoxe me atopo) serio e bastante aburridiño, co seu libriño debaixo do brazo adormecendo ás masas. Tamén está a imaxe do poeta máis social, que –para desgracia dos poetas e da sociedade- vénche sendo un tipo máis cercano pero igual de brasas. Esa é a idea que a xente ten metida na cabeza de poeta. Ou, cando menos é a que eu atopo nos colexios e nos intitutos cando vou ler ou dar talleres e mesmo entre adultos, tamén. Iso é culpa principalmente do sistema educativo, non nos enganemos, que nos graba esa idea a lume na fronte. Pero tamén dalgúns poetas, que se distancian eles mesmos do público, que teñen cinco minutos para ler e len quince, que se agochan detrás do libro e largan os seus textos como quen reza e cousas moito peores que fan que a xente se bote a tremer cando escoita falar de poesía. Aínda así, eu son un pouco esaxerada; non todos os poetas (e isto é así en todos os tempos) son así. Moitos teñen unha imaxe cercana e viva da poesía a así o demostran. E hoxe en día é moita a xente que se ocupa de transmitir esa idea que, durante anos, subsistía un pouco nas marxes da poesía oficial.
Doutra banda a poesía ´é variada e adopta diversas formas e estilos, está en moitos máis sitios que nos poemas (está nas películas, nos videos musicais, na publicidade...) e a xente -e tamén os poetas- comezan a tomar conciencia desa diversificación, o que mata un pouco esa idea clásica de poeta.
Singradura da Relinga: A creación artística en xeral e a literaria en particular non se conciben senón é ligada á comunicación social. Neste sentido hai autores e autoras que seguen circunscribindo a súa acción as redes de distribución tradicionais a través de editoras e librarías.
Na sociedade actual existe outra rede de distrubución de contidos (internet) que non está en competecia coa tradicional, senón que mesmo a potencia establecendo relacións sinérxicas mutuamente proveitosas.
Hai consciencia sobre este fenómeno por parte das autoras e autores galegos e danse pasos cara o aproveitamento da rede a favor da literatura?
María Lado: Eu creo que esa consciencia é aínda moi pouca, quero dicir, que existe e que hai xente que traballa nesa liña, mesmo proxectos comunitarios e editoriais que se achegan a esas novas redes de transmisión. Pero creo que aínda é algo case anecdótico, que é moi pouca a xente que se anima a dar o salto á rede. E é algo que me estraña, e moito, sobre todo entre autores novos, que teñen na rede unha posibilidade incríble de facer chegar os seus textos aos lectores e practicamente non o aproveita ninguén. Non hai máis que ver unha plataforma como aregueifa para darse conta da cantidade de música que hai fronte a uns poucos libros. Sen embargo supoño que é algo que chegará co tempo. Polo de agora penso que a maior parte dos autores seguen precisando ter un libro de papel entre as mans. Tamén me sorprende atoparme con críticos que din iso, que os libros en internet non son libros para reseñar. Que é obra invisible. Iso é algo que me flipa e me parece simplemente unha pequena ignorancia.
Singradura da Relinga: Berlín é un poemario meritorio non só pola sinxeleza e profundidade da mensaxe, senón que nos parece tamén destacable porque a súa edición para a rede se enriquece coa fusión con otros creadores de ámbitos distintos á literatura; a música “indi” de Fanny+Alexander que están embarcados nun proxecto de contemporaneización da música galega, e na ilustración e o deseño nada menos que coa aportación do debuxante David Rubín.
Esta fusión converte a Berlín en algo cualitativamente distinto, porque a creación interdisciplinar ten unha enorme potencia comunicativa. Tes previsto impulsar máis proxectos das mesmas características?
María Lado: Se todo vai ben, en moi breve tempo sairá en papel e á maneira de toda a vida o poemario nove (do que antes falei) xa que foi gañador dun premio que contempla a edición. Falando co editor que sacará o libro (Fervenza) chegamos ao acordo de que terei liberdade para facer unha edición dixital que tal vez se retrase por cuestións de axenda propia (é que, simplemente, non dou feito :) pero que estará dispoñible nos mesmo termos de descarga que berlín. Non teño aínda pechado todo o que será nove, aínda que me gustaría que fose algo semellante, un proxecto onde se engloban varias expresións.
Beliscos Pequenos: A túa obra é moi persoal, ou iso é o que semella tras varias lecturas. No caso que nos ocupa, Berlín, todo o que expresas está baseado en vivencias reais ou a poesía sempre axuda a construír outros universos?
María Lado: En berlín hai pouco de experiencia persoal cando menos así á vista. Para construír os poemas o que adoito facer é situar unha pequena amarra coa realidade, un vínculo a min ou a algo que recoñezo que se vai cubrindo e transformando a medida que o poema avanza e se vai convertindo en literatura. A poesía, e a literatura en xeral, son métodos marabillosos para construír outros universos. e ás veces para contruír este, tamén.
Beliscos Pequenos: Utilizaches durante moito tempo a rede para comunicarte cos teus amigos, lectores e expoñer a túa obra. Dende decembro do ano pasado non actualizas o blogue, que foi o que che levou a tomar esta decisión cando agora outros autores están utilizando a rede para o mesmo que a utilizaches ti?
María Lado: Pois non foi algo planificado. Agora volvín retomar o blog, hai só uns días, pero botei uns meses sen facer nada porque o fun deixando deixando -por outras presións da vida que me restaban tempo-, e así quedou. Non me gusta ter tampouco unha relación de obligación co blog e por veces tiña esa sensación, de modo que deixeino uns meses e, ao comprobar que non pasaba nada (que o mundo non deixaba de rodar nin o ceo se desplomaba sobre as nosas cabezas) foi cando me vin con ánimo e tranquilidade suficiente para volver a el. Para min é unha maneira de forzarme a min mesma a escribir e de probar texos pequenos sen ningunha presión. Doutra banda é tamén un exercicio de comunicación co entorno, de compartir e intercambiar cos outros, ao tempo que vale para iso que todos chamamos autobombo: é dicir, para convocar polos teus propios medios á xente, sen facer carteis nin ter que agardar a que a prensa seria lle interese meter o teu recital, acto ou merenda na axenda do día.
HomesDePedraEnBarcosDePau: Como xa O_Fartura e Besbe che fan as súas preghuntas en galego , eu , aproveitando que recitas con Gheada e seseo, voume dar o ghusto de faser as miñas preghuntas tal e como falo, en ghallegho costeño, mariñeiro e muradán .
Escoitarche ler Berlín en ghallegho, ca doSe sonoridade que da o “noso seseo costeño”, faime sentir ben , e identificarme mais se cabe ca túa poesía. Pero en Sertos Sírculos , pareSe pecado expresarse co noso aSento.
Non tes medo de que os “deuses” da normativiSaSión lingGHüistica che condenen ó inferno do despreSio?
María Lado: :D a verdade é que o da gheada e o seseo foi unha determinación que tomei dende sempre, dende que empecei a escribir e ler coas xentes do Batallón Literario da Costa da Morte. Para min é honra e orgullo falar coma falo. Ler poesía así é unha maneira de dignificar trazos lingüísticos que están historicamente mal vistos e que, non nos enganemos, nalgúns círculos aínda se ven como algo entre o anecdótico e o pouco aconsellable para a expresión culta. O que si dubidei moito, especialmente a raíz de abrir o blog, foi sobre se debía grafalos ou non, tanto a gheada e o seseo como outros trazos lingüísticos ( como diptongos e terminacións verbais). Finalmente decidín que non, non sei moi ben porque, e ás veces arrepíntome un pouco porque son solucións que co tempo se perderán completamente e eu na fala oral emprégoas a cotío, sendo tamén parte da miña maneira de expresarme.
HomesDePedraEnBarcosDePau: “Quen me dera que todo na rede fose peixe”! Esa sería a maior ilusión para un mariñeiro. Pero por desghrasia non todo na rede é peixe , nin andar no mar é doado.
Naveghar no medio do oséano das verbas, a min, as veses, prodúseme serto mareo , por iso da falta de costume.
Tí que estas máis acostumada a andar neses mares, aínda che dan arcadas ó naveghar por eses caladoiros?
María Lado: Ás veces si, e non por outra cousa que pola cantidade de literatura que aínda me falta por ler....uf! Ás veces entro nas librerías e penso “dios...pero que inculta es mariquiña”.
Foi todo un pracer.
5/19/2008
Que ollos máis grandes tes
E o lobo, disfrazado de avoíña dixo, Son para verte mellor, carapuchiña.Os meus xa case están así de grandes e abertos.
Da exposición YO, BLYTHE. Vidas de plástico, no MACUF.
Da exposición YO, BLYTHE. Vidas de plástico, no MACUF.
5/18/2008
Un bo día enfermóuseme o ollo
Eu nacín, medrei e fíxenme muller e un bo día enfermóuseme o ollo. Roubo isto de Un ollo de vidro porque así semella que teño o meu. Lembro estes días a Buñuel e ese gume a cortar un ollo. É unha imaxe grimosa e ignoro que clase de dor se pode sentir cando o ollo é tratado así. O surrealismo e Péret:
Si existe un placer
es el de hacer el amor
el cuerpo rodeado de cuerdas
y los ojos cerrados por navajas de afeitar
Penso tamén en Saramago e no seu Ensaio sobre a Cegueira e en que toda a dor, todo o noxo, entra por vez primeira polos ollos e que alí seguirá anque non os teñamos. Entra a dor e entra a beleza. E horripílame a idea de algún día non ter a capacidade de ver, xa sexa literalmente ou non.
Levo dous días e medio así, con dor e sen case ver dun ollo. Autodiagnostícome e na Casa do Mar unha médica con tendencias homeopáticas, tras mirarme o iris, decide que a manzanilla é a mellor solución. Non funciona e semella que Rocky Balboa a tomou comigo. Se fose antroido poñería un parche nun ollo e agardaría a que un loro se me pousase no ombro e me berrase as coordenadas do cofre do tesouro. Como non é tempo de disfrazarse, surco de novo cara a Casa do Mar e saio cunha pomada antibiótica garabateada nunha receita médica.
Aínda teño un ollo de pálpebra exaxerada e, ao mesmo tempo, un ollo de case-peixe que vai ter que esquecerse do rímel por unha tempada, anque realmente o único que me preocupa é saber canto van tardar en medrar as pestanas que xa non están?
E aquí estou, soportando o absurdo que supón chiscarche o ollo e non verte.
Si existe un placer
es el de hacer el amor
el cuerpo rodeado de cuerdas
y los ojos cerrados por navajas de afeitar
Penso tamén en Saramago e no seu Ensaio sobre a Cegueira e en que toda a dor, todo o noxo, entra por vez primeira polos ollos e que alí seguirá anque non os teñamos. Entra a dor e entra a beleza. E horripílame a idea de algún día non ter a capacidade de ver, xa sexa literalmente ou non.
Levo dous días e medio así, con dor e sen case ver dun ollo. Autodiagnostícome e na Casa do Mar unha médica con tendencias homeopáticas, tras mirarme o iris, decide que a manzanilla é a mellor solución. Non funciona e semella que Rocky Balboa a tomou comigo. Se fose antroido poñería un parche nun ollo e agardaría a que un loro se me pousase no ombro e me berrase as coordenadas do cofre do tesouro. Como non é tempo de disfrazarse, surco de novo cara a Casa do Mar e saio cunha pomada antibiótica garabateada nunha receita médica.
Aínda teño un ollo de pálpebra exaxerada e, ao mesmo tempo, un ollo de case-peixe que vai ter que esquecerse do rímel por unha tempada, anque realmente o único que me preocupa é saber canto van tardar en medrar as pestanas que xa non están?
E aquí estou, soportando o absurdo que supón chiscarche o ollo e non verte.
5/13/2008
Igual son unha ilusa, pero...
Xa de pequenos nos decatamos da realidade que temos arredor, unha realidade que di que todos somos iguais pero que imos descubrindo rica e chea de matices precisos para distinguirnos os uns dos outros. Eu, con 6 anos, fun consciente de que posuía algo que me diferenciaba e do que estaba moi orgullosa: a lingua. Creo que foi o ano do centenario do nacemento de Castelao no que unha pícara escribiu, con trazos de lapis que non se borraron co paso dos anos, unhas liñas: “Nas cidades xa non se rin de nós se falamos o galego. Eu falo galego e a miña familia tamén. Nas escolas de Trasmonte fálase o galego.” Nesas tres frases recolleu un chisco de autoodio e desprezo que por algún lado foi insuflado, a familia coa que nos identificamos e que instaura valores e costumes, e a educación, tan necesaria para que esa nena seguise aprendendo moitas máis cousas, todas distintas e todas enriquecedoras.
Hai case un ano que coñezo a Andrea, unha rapaza dunha vila calquera deste país. O outro día, mentres estabamos con súa nai, díxome Tú hablas gallego. Si, sorrín. Y tú sabes hablar como nosotras?Por un intre, tan pequeno como imborrable é o seu recordo, creo que ese autoodio insuflado e un complexo de inferioridade quixeron facer presenza. O que lle atinei a dicir foi que si, pero que non me facía falla falar coma ela porque as dúas nos entendiamos. Andrea asentiu e animeina a continuar facendo o traballo que tiñamos entre mans, amodiño. Y que significa amodiño?
Así dese xeito funme decatando da verdade: amodiño é como nos imos dando conta da nosa idiosincrasia como colectivo que xa é usada como reclamo publicitario, de que somos país, de que temos unha cultura de noso, de que podemos ser creadores doutra realidade mimando aquelo que temos que gastar por exceso de uso, o único que permite que nos comuniquemos cos demais, aquelo que nos diferencia e que nos vai unindo amodiño: a lingua.
Amodiño é como van mudando as cousas: poder ler a Baricco, a Kavafis ou a Houellebecq xa é unha realidade da man de Rinoceronte, como real é ir a un concerto e poder tararear “só cinco coma min, controlamos o planeta” con The Homens. Tan real como rirte dos que se rían de ti (que agora tentan anular aos galegofalantes por ser diferentes e non avergonzarse de selo) dicindo que Galicia es una mierda como os Ataque Escampe, e pensar que cando se cree a segunda canle da TVG haberá cabida para toda a explosión cultural que se está creando nun idioma que medra cada día máis.
Amodiño é como nos imos decatando de que a realidade máis próxima que temos é a mesma que lle pode interesar ao resto do mundo: a Unión Europea pode tomar como exemplo a rexión Galicia-Norte de Portugal, premios nacionais e internacionais de literatura gáñanos autores que escriben en galego…e se outros recoñecen o valor da nosa lingua como nexo de unión, como significado de calidade, a que agradamos nós?
Estamos no momento de romper eses tópicos de se subimos ou baixamos escadas e avanzar, sen mirarnos o embigo e deixando á marxe as críticas destructivas, porque estou segura que ese é o camiño para que Andrea, o día de mañá, aprecie todo aquilo que saia da lingua que tanto sufriu e que tan politizada está nestes intres.
Andrea cando medre, mercará camisolas do Rei Zentolo, asistirá ao Artenativa, irá a Portugal cunha idea distinta á de mercar toallas e lerá a Clarice Lispector sen precisar traducción, porque a lingua, anque nos diferencia, tamén crea lazos de unión. E iso que fará Andrea é o normal.
Hai case un ano que coñezo a Andrea, unha rapaza dunha vila calquera deste país. O outro día, mentres estabamos con súa nai, díxome Tú hablas gallego. Si, sorrín. Y tú sabes hablar como nosotras?Por un intre, tan pequeno como imborrable é o seu recordo, creo que ese autoodio insuflado e un complexo de inferioridade quixeron facer presenza. O que lle atinei a dicir foi que si, pero que non me facía falla falar coma ela porque as dúas nos entendiamos. Andrea asentiu e animeina a continuar facendo o traballo que tiñamos entre mans, amodiño. Y que significa amodiño?
Así dese xeito funme decatando da verdade: amodiño é como nos imos dando conta da nosa idiosincrasia como colectivo que xa é usada como reclamo publicitario, de que somos país, de que temos unha cultura de noso, de que podemos ser creadores doutra realidade mimando aquelo que temos que gastar por exceso de uso, o único que permite que nos comuniquemos cos demais, aquelo que nos diferencia e que nos vai unindo amodiño: a lingua.
Amodiño é como van mudando as cousas: poder ler a Baricco, a Kavafis ou a Houellebecq xa é unha realidade da man de Rinoceronte, como real é ir a un concerto e poder tararear “só cinco coma min, controlamos o planeta” con The Homens. Tan real como rirte dos que se rían de ti (que agora tentan anular aos galegofalantes por ser diferentes e non avergonzarse de selo) dicindo que Galicia es una mierda como os Ataque Escampe, e pensar que cando se cree a segunda canle da TVG haberá cabida para toda a explosión cultural que se está creando nun idioma que medra cada día máis.
Amodiño é como nos imos decatando de que a realidade máis próxima que temos é a mesma que lle pode interesar ao resto do mundo: a Unión Europea pode tomar como exemplo a rexión Galicia-Norte de Portugal, premios nacionais e internacionais de literatura gáñanos autores que escriben en galego…e se outros recoñecen o valor da nosa lingua como nexo de unión, como significado de calidade, a que agradamos nós?
Estamos no momento de romper eses tópicos de se subimos ou baixamos escadas e avanzar, sen mirarnos o embigo e deixando á marxe as críticas destructivas, porque estou segura que ese é o camiño para que Andrea, o día de mañá, aprecie todo aquilo que saia da lingua que tanto sufriu e que tan politizada está nestes intres.
Andrea cando medre, mercará camisolas do Rei Zentolo, asistirá ao Artenativa, irá a Portugal cunha idea distinta á de mercar toallas e lerá a Clarice Lispector sen precisar traducción, porque a lingua, anque nos diferencia, tamén crea lazos de unión. E iso que fará Andrea é o normal.
Subscrever:
Mensagens (Atom)